هندسة

مقدمة في التصوير الطبي وتقنياته

هذه المقالة هي الجزء 4 من 8 في سلسلة دليلك لفهم أساسيات الهندسة الطبية

<div id&equals;"wtr-content" &NewLine;&Tab; &Tab;data-bg&equals;"&num;FFFFFF" &NewLine;&Tab; &Tab;data-fg&equals;"&num;dd9933" &NewLine;&Tab; &Tab;data-width&equals;"6" &NewLine;&Tab; &Tab;data-mute&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;data-fgopacity&equals;"1&period;00" &NewLine;&Tab; &Tab;data-mutedopacity&equals;"1&period;00" &NewLine;&Tab; &Tab;data-placement&equals;"bottom" &NewLine;&Tab; &Tab;data-placement-offset&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-content-offset&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-placement-touch&equals;"bottom" &NewLine;&Tab;&Tab; data-placement-offset-touch&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-transparent&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;data-shadow&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-touch&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;data-non-touch&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-comments&equals;"" &NewLine;&Tab; &Tab;data-commentsbg&equals;"&num;ffcece" &NewLine;&Tab; &Tab;data-location&equals;"page" &NewLine;&Tab; &Tab;data-mutedfg&equals;"&num;dd9933" &NewLine;&Tab; &Tab;data-endfg&equals;"transparent" &NewLine;&Tab; &Tab;data-rtl&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;>&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"تعريف-التصوير-الطبي">تعريف التصوير الطبي<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>التصوير الطبي هو مجموعة من التقنيات التي تستخدم لعرض جسم الإنسان الداخلي من أجل تشخيص الحالات الطبية أو مراقبتها أو علاجها&period; كما أنها تعد من أهم المجالات العملية ضمن <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;&percnt;d9&percnt;85&percnt;d8&percnt;a7-&percnt;d9&percnt;87&percnt;d9&percnt;8a-&percnt;d8&percnt;a7&percnt;d9&percnt;84&percnt;d9&percnt;87&percnt;d9&percnt;86&percnt;d8&percnt;af&percnt;d8&percnt;b3&percnt;d8&percnt;a9-&percnt;d8&percnt;a7&percnt;d9&percnt;84&percnt;d8&percnt;b7&percnt;d8&percnt;a8&percnt;d9&percnt;8a&percnt;d8&percnt;a9&percnt;d8&percnt;9f-&percnt;d9&percnt;88&percnt;d9&percnt;85&percnt;d8&percnt;a7-&percnt;d9&percnt;87&percnt;d9&percnt;8a-&percnt;d9&percnt;81&percnt;d8&percnt;b1&percnt;d9&percnt;88&percnt;d8&percnt;b9&percnt;d9&percnt;87&percnt;d8&percnt;a7&percnt;d8&percnt;9f&sol;" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">الهندسة الطبية<&sol;a>&period;<br><br>للتصوير الطبي عدد كبير من الأنواع ، يتحدد كل نوع بحسب الطريقة المعتمدة في التصوير وأيضًا بحسب الغرض من التصوير&period; تعطي كل طريقة نوع معين من المعلومات الطبية حول المنطقة المدروسة&period; &lbrack;1&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>أهم أنواع طرق التصوير الطبي هي&colon;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<ul class&equals;"wp-block-list"><li>«Ø§Ù„أشعة السينية &&num;8211&semi; X-ray»&period;<&sol;li><li>«Ø§Ù„طبقي المحوري -CT»&period;<&sol;li><li>«Ø§Ù„رنين المغناطيسي &&num;8211&semi; MRI»&period;<&sol;li><li>«Ø§Ù„أمواج فوق الصوتية &&num;8211&semi; Ultrasounds»&period;<&sol;li><li>«Ø§Ù„تصوير النووي الطبي &&num;8211&semi; Medical Nuclear Imaging »&period; <&sol;li><&sol;ul>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"الأشعة-السينية-x-ray">الأشعة السينية &&num;8211&semi; X-ray<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>تعد من أولى طرق التصوير الطبي وتستخدم لتصوير العظام بشكل أساسي، وتعطي صورة ثنائية البعد&period; تطورت الآشعة السينية مع مرور الزمن للحصول على وظائف أكثر مثل الوظائف العلاجية والتشخيصية&period;&lbrack;2&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;02&sol;ddca3f92-4b8e-4672-bb6b-f3594ad4e304&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-45630"&sol;><figcaption>صورة X-ray للصدر<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h3 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"أنواع-التصوير-بالأشعة-السينية">أنواع التصوير بالأشعة السينية&colon;<&sol;h3>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h4 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"الفلورسكوبي-fluoroscopy">الفلورسكوبي – Fluoroscopy<&sol;h4>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>يستخدم حزمة مستمرة من الأشعة السينية لمراقبة المريض أثناء إجراء بعض العمليات مثل زراعة الدعامات أو الناظمات القلبية&period; ولكنها قد تسبب زيادة لجرعة الأشعة التي يتلقاها المريض، مما قد يسبب ضرر للمريض على المدى الطويل&period;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h4 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"الماموغرافي-mammography">الماموغرافي – Mammography<&sol;h4>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>يستخدم لتشخيص سرطان الثدي وذلك عن طريق تعريض الثدي لحزمة أشعة مركزة في منطقة معينة وضعيفة الشدة بنفس الوقت&period;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<figure class&equals;"wp-block-image size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;02&sol;21d84734293b070f896a6f62a636b4&lowbar;jumbo&period;jpeg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-45631"&sol;><figcaption>صورة ماموغراف للثدي<&sol;figcaption><&sol;figure>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h4 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"التصوير-البانورامي-panoramic-x-ray">التصوير البانورامي &&num;8211&semi; Panoramic X-ray<&sol;h4>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>تستخدم لتوليد صورة بانورامية للفكين العلوي والسفلي مما يساعد على دراسة وضع الأسنان التشريحي &period;&lbrack;2&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"الطبقي-المحوري-ct">الطبقي المحوري -CT<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>تستخدم هذه الطريقة الأشعة السينية ولكن يتحرك المنبع بشكل دائري حول المريض وعلى طول المنطقة المدروسة&period; وبذلك نحصل على صورة ثلاثية الأبعاد&period; ويستخدم الطبقي المحوري لدراسة الدماغ والأورام السرطانية وحتى حالات الكورونا&period;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<figure class&equals;"wp-block-image size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;02&sol;ct&lowbar;scanner&lowbar;&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-45632"&sol;><figcaption>جهاز الطبقي المحوري<&sol;figcaption><&sol;figure>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"الرنين-المغناطيسي-mri">الرنين المغناطيسي &&num;8211&semi; MRI<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>تعتمد هذه الطريقة على استخدام حقل مغناطيسي عالي الشدة لإعطاء صور ثلاثية الأبعاد للجسم&period; بخلاف الطبقي المحوري، تظهر صور الرنين المغناطيسي تفاصيل النسيج بشكل دقيق جدًا، مما يسمح بدراسته بشكل موسًع&period; وبالتالي يعطي الرنين المغناطيسي دقة أكبر في تشخيص حالات السرطان في بداياتها قبل أن تصبح خطيرة&period; كما يسمح برؤية دقيقة للأوعية الدموية وحتى المحيط الداخلي للعين والأذن الداخلية&period;&lbrack;3&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;02&sol;brain-scan-MRI-500x282-1&period;png" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-45633"&sol;><figcaption>صورة الدماغ بوساطة تقنية الرنين المغناطيسي<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"الأمواج-فوق-الصوتية-ultrasounds">الأمواج فوق الصوتية &&num;8211&semi; Ultrasounds<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>تستخدم هذه التقنية الأمواج الصوتية ذات الترددات العالية من رتبة الميغاهيرتز، حيث تقوم كريستالات خاصة بإصدار هذه الأمواج وبعدها تستقبل الأمواج المنعكسة عن الأنسجة الداخلية للجسم، وتقوم بتشكيل الصورة بناءًا عليها&period;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;02&sol;CRL&lowbar;Crown&lowbar;rump&lowbar;length&lowbar;12&lowbar;weeks&lowbar;ecografia&lowbar;Dr&period;&lowbar;Wolfgang&lowbar;Moroder&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-45634"&sol;><figcaption> صورة جنين بواسطةجهاز التصوير بالأمواج فوق الصوتية<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>وتستخدم الأمواج فوق الصوتية من أجل عدة مهام ومنها &lbrack;4&rsqb;&colon;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<ul class&equals;"wp-block-list"><li>تصوير البطن والكبد والكلى&period;<&sol;li><li>تصوير فوري وآني للأجنة عند الحوامل&period;<&sol;li><li>قياس هشاشة العظام&period;<&sol;li><li>تصوير أنسجة الصدر&period;<&sol;li><li>مراقبة آنية لضربات قلب الجنين&period;<&sol;li><li>قياس تدفق الدم&period;<&sol;li><li>تصوير ومراقبة القلب&period;<&sol;li><&sol;ul>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading" id&equals;"التصوير-النووي-الطبي-medical-nuclear-imaging">التصوير النووي الطبي &&num;8211&semi; Medical Nuclear Imaging<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>يستعمل التصوير النووي الطبي في الأغراض التشخيصية والعلاجية، وتستخدم هذه التقنية الخصائص النووية للمواد المشعة في توليد الصور&period; تقدم الصور النووية معلومات مهمة حول حالات الأورام السرطانية وفي مجال علم الأعصاب، وتعطي معلومات حول أي نشاط نسيجي غير طبيعي متعلق بمرض معين&period;&lbrack;5&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;02&sol;B9780323073233500205&lowbar;u34-01-9780323073233-1&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-45636"&sol;><figcaption>صورة بواسطة التصوير النووي تظهر المناطق النشطة حيويًا<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>وتستخدم كاميرات غاما وتقنيات «Ø§Ù„تصوير المقطعي بالإصدار البوزتروني -PET» و«Ø§Ù„تصوير المقطعي وحيد الفوتون -SPECT»&period; <&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>المصادر<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>&lbrack;1&rsqb;-<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;sciencedirect&period;com&sol;topics&sol;computer-science&sol;medical-imaging" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">ScienceDirect<&sol;a><br>&lbrack;2&rsqb;-<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;medlineplus&period;gov&sol;ency&sol;article&sol;003337&period;htm" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">MedlinePlus<&sol;a><br>&lbrack;3&rsqb;-<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;nibib&period;nih&period;gov&sol;science-education&sol;science-topics&sol;magnetic-resonance-imaging-mri" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">NIBIB<&sol;a><br>&lbrack;4&rsqb;-<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;fda&period;gov&sol;radiation-emitting-products&sol;medical-imaging&sol;ultrasound-imaging" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">FDA<&sol;a><br>&lbrack;5&rsqb;-<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;my&period;clevelandclinic&period;org&sol;health&sol;diagnostics&sol;4902-nuclear-medicine-imaging" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">ClevelandClinic<&sol;a><&sol;p>&NewLine;<div class&equals;"uwp&lowbar;widgets uwp&lowbar;widget&lowbar;author&lowbar;box bsui sdel-9a8e25eb" ><div class&equals;"d-block text-center text-md-start d-md-flex p-3 bg-light ">&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;profile&sol;hasanabdal-rahman&sol;"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;06&sol;PicsArt&lowbar;05-10-11&period;53&period;031&lowbar;uwp&lowbar;avatar&lowbar;thumb&period;jpg" class&equals;"rounded-circle shadow border border-white border-width-4 me-3" width&equals;"60" height&equals;"60" alt&equals;"Hasan Abdulrahman"><&sol;a>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<div class&equals;"media-body">&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<h5 class&equals;"mt-0">Author&colon; <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;profile&sol;hasanabdal-rahman&sol;">Hasan Abdulrahman<&sol;a><&sol;h5>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<p>مهندس اختصاصي في الهندسة الطبية الحيوية ، مهتم بالبرمجة والذكاء الصنعي ودمجهما مع الطب&period;<&sol;p>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<&sol;div>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;<&sol;div><&sol;div><&sol;div><div style&equals;'text-align&colon;center' class&equals;'yasr-auto-insert-visitor'><&excl;--Yasr Visitor Votes Shortcode--><div id&equals;'yasr&lowbar;visitor&lowbar;votes&lowbar;836415c62c103' class&equals;'yasr-visitor-votes'><div class&equals;"yasr-custom-text-vv-before yasr-custom-text-vv-before-45571">اضغط هنا لتقييم التقرير<&sol;div><div id&equals;'yasr-vv-second-row-container-836415c62c103' &NewLine; class&equals;'yasr-vv-second-row-container'><div id&equals;'yasr-visitor-votes-rater-836415c62c103' &NewLine; class&equals;'yasr-rater-stars-vv' &NewLine; data-rater-postid&equals;'45571' &NewLine; data-rating&equals;'0' &NewLine; data-rater-starsize&equals;'32' &NewLine; data-rater-readonly&equals;'false' &NewLine; data-rater-nonce&equals;'79bfbbed13' &NewLine; data-issingular&equals;'true' &NewLine; ><&sol;div><div class&equals;"yasr-vv-stats-text-container" id&equals;"yasr-vv-stats-text-container-836415c62c103"><svg xmlns&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;w3&period;org&sol;2000&sol;svg" width&equals;"20" height&equals;"20" &NewLine; class&equals;"yasr-dashicons-visitor-stats" &NewLine; data-postid&equals;"45571" &NewLine; id&equals;"yasr-stats-dashicon-836415c62c103"> &NewLine; <path d&equals;"M18 18v-16h-4v16h4zM12 18v-11h-4v11h4zM6 18v-8h-4v8h4z"><&sol;path> &NewLine; <&sol;svg><span id&equals;"yasr-vv-text-container-836415c62c103" class&equals;"yasr-vv-text-container">&lbrack;Average&colon; <span id&equals;"yasr-vv-average-container-836415c62c103">0<&sol;span>&rsqb;<&sol;span><&sol;div><div id&equals;'yasr-vv-loader-836415c62c103' class&equals;'yasr-vv-container-loader'><&sol;div><&sol;div><div id&equals;'yasr-vv-bottom-container-836415c62c103' class&equals;'yasr-vv-bottom-container'><&sol;div><&sol;div><&excl;--End Yasr Visitor Votes Shortcode--><&sol;div>

Related Post
Hasan Abdulrahman

مهندس اختصاصي في الهندسة الطبية الحيوية ، مهتم بالبرمجة والذكاء الصنعي ودمجهما مع الطب.

View Comments

Share
Published by
Hasan Abdulrahman

Recent Posts

“سقوط الإنسان” لداروين: رؤى صادمة وحقائق لا تزال تتردد أصداؤها في عصر الجينات

نحتفل هذا العام بمرور أكثر من قرن ونصف على نشر أحد أهم الكتب في تاريخ…

11 ساعة ago

البروتينات الرقمية: الذكاء الاصطناعي يفتح آفاقاً غير مسبوقة لعلاج الأمراض المستعصية والنادرة

لطالما كانت الأمراض المستعصية، لا سيما تلك النادرة التي تصيب فئات محدودة من البشر، تحديًا…

17 ساعة ago

وعود “كريسبر” ومخاطر تحرير جينات الأجنة: هل يقود مليارديرات التكنولوجيا و”العلماء المارقون” البشرية نحو مصير مجهول؟!

لطالما كان علم الوراثة محورًا للتساؤلات الأخلاقية العميقة، ومع ظهور تقنيات تحرير الجينات مثل تقنية…

يوم واحد ago

القمح يبوح بأسراره: خريطة جينوم كاملة تعد بثورة في مستقبل الأمن الغذائي العالمي

منذ فجر الحضارة الإنسانية، ارتبط مصيرنا ارتباطًا وثيقًا بحبات قليلة من الأعشاب البرية التي استأنسها…

يومين ago

الجينوم البشري: قراءة في كتاب الذات وأسرار الوجود

هل الإنسان مجرد تجمّع للذرات، مُرتب في سلسلة جينية مُعقدة؟ أم أن في أعماق تلك…

3 أيام ago

اختراق علمي: عقار جديد قد يُمكن البشر من استعادة الأسنان المفقودة

قد يتمكن الأشخاص الذين يعانون من فقدان الأسنان من زراعة أسنان جديدة، وفقًا لماذكره أطباء…

4 أيام ago