عمارة

قبة الصخرة ما بين الماضي والحاضر

<div id&equals;"wtr-content" &NewLine;&Tab; &Tab;data-bg&equals;"&num;FFFFFF" &NewLine;&Tab; &Tab;data-fg&equals;"&num;dd9933" &NewLine;&Tab; &Tab;data-width&equals;"6" &NewLine;&Tab; &Tab;data-mute&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;data-fgopacity&equals;"1&period;00" &NewLine;&Tab; &Tab;data-mutedopacity&equals;"1&period;00" &NewLine;&Tab; &Tab;data-placement&equals;"bottom" &NewLine;&Tab; &Tab;data-placement-offset&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-content-offset&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-placement-touch&equals;"bottom" &NewLine;&Tab;&Tab; data-placement-offset-touch&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-transparent&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;data-shadow&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-touch&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;data-non-touch&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-comments&equals;"0" &NewLine;&Tab; &Tab;data-commentsbg&equals;"&num;ffcece" &NewLine;&Tab; &Tab;data-location&equals;"page" &NewLine;&Tab; &Tab;data-mutedfg&equals;"&num;dd9933" &NewLine;&Tab; &Tab;data-endfg&equals;"transparent" &NewLine;&Tab; &Tab;data-rtl&equals;"1" &NewLine;&Tab; &Tab;>&NewLine;<p> تعد قبة الصخرة من أشهر الصروح التي تميّز العمارة الإسلامية، ومن أبرز رموز فلسطين المحتلة&period; فمن منا لا يعرف قبة الصخرة الذهبية؟ لنتعرف معًا على تاريخها وعلى عناصرها المعمارية&period;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading">بناء وموقع قبة الصخرة<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>بنيت قبة الصخرة بأمر من الخليفة الأموي عبد الملك بن مروان بين عامي 688 &&num;8211&semi; 691 م &lbrack;1&rsqb;&period; وتعدّ من أولى المباني الإسلامية على الإطلاق&period; بنيت لتكون نقطة محورية دينية لحلفاء الخليفة الأموي&period; إذ إن منطقة الحجاز &lpar;مكة المكرمة والكعبة المشرفة&rpar; آنذاك لم تكن تحت سيطرة الدولة الأموية&period; &lbrack;2&rsqb;<br><br>تقع القبة ضمن الحرم الشريف &lbrack;2&rsqb; في موقع المعبد اليهودي الذي تم تدميره أثناء الحصار الروماني للقدس في عام 70م&period; &lbrack;3&rsqb; وبسبب موقعها على أرض صخرية لم تتضرر بشكل ملحوظ إثر الزلازل العديدة التي أصابت المنطقة&period; &lbrack;1&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;Haram-al-sharif-plan-1890&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55966"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption">الشكل 1&colon; موقع قبة الصخرة ضمن الحرم الشريف<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading">البنية المعمارية لقبة الصخرة<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>إن بنية المنشأة وقبتها التي نراها اليوم لا تزال محافظةً على شكلها الأصلي&period; حيث تتميز بمسقط مثمن الشكل&period; يسقف مركزه بقبة ذات قطر 20 م تقريبًا، مرفوعة على رقبة محمولة على 4 دعامات و12 عمود&lbrack;3&rsqb;&period; تحتوي هذه الدائرة في مركزها على الصخرة المشرفة &lbrack;2&rsqb;&period; ويحيط بالدائرة رواق مثمن الشكل مؤلف من 8 دعامات و16 عمود&period; وتشكل الجدران الخارجية شكلًا مثمنًا بطول 18م وبارتفاع 11م لكلّ جدار&period; بينما تشكّل الجدران الخارجية مع الرواق الداخلي ومع أعمدة القبة ممرين يدوران حول الصخرة المشرفة&period; &lbrack;3&rsqb; تحتوي كل من الرقبة التي تحمل القبة والجدران الخارجية على نوافذ عدّة&period;<br><br>تحتوي كل من الجدران الخارجية الأربعة المواجهة للجهات الرئيسية الأربع &lpar;شمال، جنوب، شرق، غرب&rpar; على باب&period; وتغطى الواجهات الخارجية بألواح من الرخام في الأسفل وبلاطات خزفية من الأعلى&period; تعود هذه البلاطات لعهد السلطان العثماني سليمان القانوني، الذي أمر باستبدال الفسيفساء الزجاجية الأصلية في الفترة الواقعة بين عامي 1545و 1552م&period; كما جددت الألواح الرخامية عدة مرات&period; &lbrack;6&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;7590544272&lowbar;fe4d217c99&lowbar;b&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55967"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption"> الشكل 2&colon; مسقط قبة الصخرة من رسم المؤرخ البريطاني كريزويل<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;3891206402&lowbar;89e225d6a1&lowbar;c&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55973"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption">الشكل 3&colon; الصخرة المشرفة والأروقة المحيطة بها<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading">الفسيفساء<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>أصبحت الفسيفساء التي تزّين الجدران والأسقف منتشرة بشكل كبير في الفترة القديمة المتأخرة &lpar;حوالي 300- 800م&rpar;&period; وأصبحت تزيّن عددًا كبيرًا من الكنائس البيزنطية، ككنسية سان فيتالي في روما، وآيا صوفيا في اسطنبول&period; ولا تحتوي لوحات الفسيفساء في قبة الصخرة على أية تصوير لبشر أو حيوانات&period; وعوضًا عنها نرى زخارف نباتية وأوعية وتيجان مجنحة تشبة تلك التي كان يرتديها الملوك الساسانيون&period; &lbrack;4&rsqb;<br><br>وعلى الرغم من استخدام آيات قرآنية للتزيين، فإن العناصر المعمارية والتزيينية متأثرة كثيرًا بتقاليد البناء البيزنطية المسيحية&period; &lbrack;5&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;fa1968b0d03889a4ccb5c2190065529db31f47bb&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55968"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption">الشكل 4&colon; نموذج من الفسيفساء التي تزين قبة الصخرة من الداخل<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;36241147022&lowbar;859b8f2e30&lowbar;o&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55969"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption">الشكل 5&colon; <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;القاشاني-واستخدام-الخزف-في-العمارة-ال&sol;" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">البلاطات الخزفية<&sol;a> التي تزين الجدران الخارجية<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading">تعديلات وتحسينات طرأت على قبة الصخرة<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>خضعت المنشأة لتعديلات مع تعاقب الفترات الإسلامية التي حكمت القدس، بمن فيهم العباسيون والفاطميون والأيوبيون&period; وخلال الحملات الصليبية، كانت الصخرة محاطة بحاجز من الحديد المطاوع، واستبدله الأيوبيون بالحاجز الخشبي الذي يحيط بالصخرة اليوم&period; ولعلّ من أهم عمليات الترميم، تلك التي أمر بها السلطان العثماني سليمان القانوني في القرن 16م&period; إذ استبدلت الفسيفساء الخارجية ب<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;القاشاني-واستخدام-الخزف-في-العمارة-ال&sol;" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">بلاطات خزفية ملونة<&sol;a>&period; &lbrack;7&rsqb; وفي القرن العشرين &lpar;1968م&rpar; &lbrack;8&rsqb;، تم إصلاح الزخارف الداخلية والخارجية التالفة واستبدالها&period; وزوِّدت القبة بغطاء ذهبي جديد&period; &lbrack;7&rsqb;وكذلك تم تجديد الصفائح الذهبية التي تغطي القبة في عام 1993م&period; &lbrack;8&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading">قبة السلسلة<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>تعتبر قبة السلسلة منشأة مشابهة لقبة الصخرة، غير أنها أصغر حجمًا&period; تقع شرق قبة الصخرة مباشرةً، وتتميز بمسقط مشابه مثمن الشكل، مسقوف بقبة، ومفتوح الجوانب&period; &lbrack;8&rsqb; بنيت من قبل الأمويين، وحولت إلى كنيسة صغيرة أثناء الحملات الصليبية&period; ثم أعاد الأيوبيون تحويلها إلى مصلى&period; ورممت من قبل الممالي العثمانيين&period; ورممت حديثًا من قبل المملكة الأردنية الهاشمية&period; إن قطر قبة السلسلة 14م، وهذا يجعلها ثالث أكبر منشآت الحرم الشريف بعد المسجد الأقصى وقبة الصخرة&period; &lbrack;9&rsqb;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<figure class&equals;"wp-block-image size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;50239467148&lowbar;f4b1f0f47a&lowbar;o&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55975"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption">الشكل 6&colon; قبة الصخرة وقبة السلسلة<&sol;figcaption><&sol;figure>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading">بئر الأرواح<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<p>هو كهف طبيعي ومن صنع الإنسان بشكل جزئي&period; يوجد داخل الصخرة الأساسية تحت قبّة الصخرة&period; وعرِف خلال فترة الحملات الصليبية باسم «Ù‚دس الأقداس &&num;8211&semi; The Holy of Holies»&period; يبدو سقف الكهف طبيعيًا، بينما رصِفت أرضيته بالرخام وغطِيت بالسجاد&period;<br><br>يقع مدخله في الجهة الجنوبية الغربية من البناء، ويحتوي على أربعة محاريب؛ محراب إبراهيم، ومحراب خضر، ومحراب داوود، ومحراب سليمان&period;<&sol;p>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<figure class&equals;"wp-block-image size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;5313958867&lowbar;2cbab8c8d8&lowbar;k&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55976"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption">الشكل 7&colon; مدخل بئر الأرواح<&sol;figcaption><&sol;figure>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<div class&equals;"wp-block-image">&NewLine;<figure class&equals;"aligncenter size-full"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2022&sol;11&sol;5314558362&lowbar;3a4f4f5e8d&lowbar;k&period;jpg" alt&equals;"" class&equals;"wp-image-55977"&sol;><figcaption class&equals;"wp-element-caption">الشكل 8&colon; بئر الأرواح من الداخل ويظهر في الصورة محراب سليمان<&sol;figcaption><&sol;figure><&sol;div>&NewLine;&NewLine;&NewLine;<h2 class&equals;"wp-block-heading">المصادر<&sol;h2>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<ol class&equals;"wp-block-list">&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;bibleplaces&period;com&sol;domeofrock&sol;" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">Dome of the Rock &lpar;BiblePlaces&period;com&rpar;<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;smarthistory&period;org&sol;the-dome-of-the-rock-qubbat-al-sakhra&sol;" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">The Dome of the Rock &lpar;Qubbat al-Sakhra&rpar; – Smarthistory<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;madainproject&period;com&sol;dome&lowbar;of&lowbar;the&lowbar;rock" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">Dome of the Rock &&num;8211&semi; Madain Project &lpar;en&rpar;<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;khanacademy&period;org&sol;humanities&sol;ap-art-history&sol;west-and-central-asia-apahh&sol;west-asia&sol;a&sol;the-dome-of-the-rock-qubbat-al-sakhra" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">The Dome of the Rock &lpar;Qubbat al-Sakhra&rpar; &lpar;article&rpar; &lowbar; Khan Academy<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;metmuseum&period;org&sol;exhibitions&sol;listings&sol;2012&sol;byzantium-and-islam&sol;blog&sol;where-in-the-world&sol;posts&sol;dome-of-the-rock" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">The Dome of the Rock &lowbar; The Metropolitan Museum of Art<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;islamicart&period;museumwnf&period;org&sol;database&lowbar;item&period;php&quest;id&equals;monument&semi;isl&semi;pa&semi;mon01&semi;4&semi;en" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">Dome of the Rock &&num;8211&semi; Discover Islamic Art &&num;8211&semi; Virtual Museum<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;britannica&period;com&sol;topic&sol;Dome-of-the-Rock" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">Dome of the Rock &&num;8211&semi; Britannica<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;ia903100&period;us&period;archive&period;org&sol;20&sol;items&sol;dictionaryofislamicarchitecture&lowbar;201911&sol;Dictionary&percnt;20of&percnt;20Islamic&percnt;20Architecture&period;pdf" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">Dictionary of Islamic Architecture &lpar;pdf&rpar;<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;madainproject&period;com&sol;dome&lowbar;of&lowbar;the&lowbar;chain" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">Dome of the Chain &&num;8211&semi; Madain Project &lpar;en&rpar;<&sol;a><&sol;li>&NewLine;&NewLine;&NewLine;&NewLine;<li><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;madainproject&period;com&sol;well&lowbar;of&lowbar;souls&lowbar;&lpar;temple&lowbar;mount&rpar;" target&equals;"&lowbar;blank" rel&equals;"noreferrer noopener">Well of Souls &lpar;Temple Mount&rpar; &&num;8211&semi; Madain Project &lpar;en&rpar;<&sol;a><&sol;li>&NewLine;<&sol;ol>&NewLine;<div class&equals;"uwp&lowbar;widgets uwp&lowbar;widget&lowbar;author&lowbar;box bsui sdel-9a8e25eb" ><div class&equals;"d-block text-center text-md-start d-md-flex p-3 bg-light ">&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;profile&sol;nour-al-barri&sol;"><img src&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;wp-content&sol;uploads&sol;2023&sol;04&sol;AddText&lowbar;03-31-11&period;57&period;54&lowbar;uwp&lowbar;avatar&lowbar;thumb&period;jpg" class&equals;"rounded-circle shadow border border-white border-width-4 me-3" width&equals;"60" height&equals;"60" alt&equals;"Nour Al Barri"><&sol;a>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<div class&equals;"media-body">&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<h5 class&equals;"mt-0">Author&colon; <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;elakademiapost&period;com&sol;profile&sol;nour-al-barri&sol;">Nour Al Barri<&sol;a><&sol;h5>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<p>Architecture major &amp&semi;amp&semi; amateur artist&period; I love reading and I am interested in archeology and cultural heritage<&sol;p>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;&Tab;<&sol;div>&NewLine;&Tab;&Tab;&Tab;<&sol;div><&sol;div><&sol;div><div style&equals;'text-align&colon;center' class&equals;'yasr-auto-insert-visitor'><&excl;--Yasr Visitor Votes Shortcode--><div id&equals;'yasr&lowbar;visitor&lowbar;votes&lowbar;3589e24f065a8' class&equals;'yasr-visitor-votes'><div class&equals;"yasr-custom-text-vv-before yasr-custom-text-vv-before-55962">اضغط هنا لتقييم التقرير<&sol;div><div id&equals;'yasr-vv-second-row-container-3589e24f065a8' &NewLine; class&equals;'yasr-vv-second-row-container'><div id&equals;'yasr-visitor-votes-rater-3589e24f065a8' &NewLine; class&equals;'yasr-rater-stars-vv' &NewLine; data-rater-postid&equals;'55962' &NewLine; data-rating&equals;'0' &NewLine; data-rater-starsize&equals;'32' &NewLine; data-rater-readonly&equals;'false' &NewLine; data-rater-nonce&equals;'79bfbbed13' &NewLine; data-issingular&equals;'true' &NewLine; ><&sol;div><div class&equals;"yasr-vv-stats-text-container" id&equals;"yasr-vv-stats-text-container-3589e24f065a8"><svg xmlns&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;w3&period;org&sol;2000&sol;svg" width&equals;"20" height&equals;"20" &NewLine; class&equals;"yasr-dashicons-visitor-stats" &NewLine; data-postid&equals;"55962" &NewLine; id&equals;"yasr-stats-dashicon-3589e24f065a8"> &NewLine; <path d&equals;"M18 18v-16h-4v16h4zM12 18v-11h-4v11h4zM6 18v-8h-4v8h4z"><&sol;path> &NewLine; <&sol;svg><span id&equals;"yasr-vv-text-container-3589e24f065a8" class&equals;"yasr-vv-text-container">&lbrack;Average&colon; <span id&equals;"yasr-vv-average-container-3589e24f065a8">0<&sol;span>&rsqb;<&sol;span><&sol;div><div id&equals;'yasr-vv-loader-3589e24f065a8' class&equals;'yasr-vv-container-loader'><&sol;div><&sol;div><div id&equals;'yasr-vv-bottom-container-3589e24f065a8' class&equals;'yasr-vv-bottom-container'><&sol;div><&sol;div><&excl;--End Yasr Visitor Votes Shortcode--><&sol;div>

Related Post
Nour Al Barri

Architecture major & amateur artist. I love reading and I am interested in archeology and cultural heritage

Share
Published by
Nour Al Barri

Recent Posts

أول روبوت حامل في العالم: ثورة علمية أم جدل أخلاقي؟

في عالم يتسارع فيه الابتكار، تبرز مشاريع علمية تثير الدهشة والجدل في آن واحد. فلطالما…

17 ساعة ago

سرقة الهوية العلمية: عندما يتحول البحث الأكاديمي إلى أداة للانتقام وتشويه السمعة

في عالم يزداد فيه التنافس الأكاديمي، وتتسارع فيه وتيرة النشر العلمي، تبرز ظواهر سلبية تهدد…

يومين ago

قطن سيناء.. ثورة زراعية تبشر بمستقبل أخضر لمصر!

من صحراء قاحلة إلى حقول بيضاء.. قصة نجاح زراعية غير مسبوقة في قلب صحراء جنوب…

3 أيام ago

اكتشاف يعيد كتابة تاريخ البشرية: حفريات جديدة تكسر نظرية التطور الخطي

لطالما سحرنا تاريخ أصولنا، ومن أين أتينا؟ كان يُعتقد لفترة طويلة أن التطور البشري مسار…

4 أيام ago

ثورة في عالم الأنسجة: نسيج نانوي يمتص السموم وينقي المياه ويحارب الفيروسات

كانت الحاجة إلى حماية الإنسان من المخاطر البيئية والكيميائية محور اهتمام العلماء والباحثين منذ عقود،…

5 أيام ago

ربع قرن من الإنجازات العلمية: مدينة الأبحاث العلمية والتطبيقات التكنولوجية تحتفي بخمسة وعشرين عاماً من الإنجاز والابتكار

في رحلة ممتدة على مدار ربع قرن، تحولت مدينة الأبحاث العلمية والتطبيقات التكنولوجية (SRTA-City) من…

5 أيام ago